Yangın Söndürme Prensipleri

 

YANGIN SÖNDÜRME PRENSİPLERİ :

Yangın söndürmede temel prensip, yangının klasik tanımı yapılırken, belirtilen ve yanma şartı için geçerli olan üç unsurdan birinin ( Isı veya Oksijenin veya Yanan Maddenin herhangi birisinin ) ortadan kaldırılması yada Yanan Madde ile havadaki Oksijen arasındaki kimyasal zincir reaksiyonunun kırılması gerekir. 

Bu tanımlama ile, yangın söndürme prensipleri 4 grupta incelenir. 
 

1- SOĞUTARAK SÖNDÜRME ( Isının Düşürülmesi ) : Yanma esnasında, yanan maddenin ısısı azaltılır ve yanma derecesinin altına düşürülürse yanma durur. Soğutarak söndürme iki şekilde uygulanır ; 

-          SU İLE SOĞUTARAK SÖNDÜRME

-          YANAN MADDEYİ DAĞITARAK SÖNDÜRME 

 

-

Burada amaç, yangın nedeni olan yüksek ısıyı bölmek ve ısıyı düşürmektir.

-

Su ile soğutarak söndürmenin temeli, yanan maddenin soğutulmasına ve açığa çıkan yanıcı buhar ve gazların azaltılması ve durdurulmasına dayanır. 

-

Su ile soğutarak söndürme işleminde, özellikle geniş açılı sprey şeklinde püskürtme nozulları kullanılır ve bu püskürtme nozulları vasıtası ile, su buharı oluşturulur ve kısmen boğma etkisi meydana gelir.

-

Soğutma yolu ile söndürmede kullanılan maddelerin, söndürmedeki etkinliği, bu maddelerin, özgül ısıları, gizli buharlaşma ısıları ve kaynama noktalarına bağlıdır. 

-

Suyun, spesifik ısısı ve buharlaşma gizli ısısı yüksek olduğu için, iyi ve etkili söndürme özelliği gösterir. 

-

Bunun yanında Karbondioksit Gazı, Halojenlendirilmiş Hidrokarbonlu söndürme gazları, Köpük konsantrasyonları, söndürmede soğutma etkisi gösterirler.
 

2- HAVADAKİ OKSİJEN İLE İRTİBATI KESEREK SÖNDÜRME : Havadaki oksijen ile irtibatı keserek söndürme iki şekilde uygulanabilir ;
ÖRTME : Katı maddeler ( halı, kilim, battaniye, kum, toprak, v.s. ) kullanılarak veya kimyasal bileşikler ( Köpük konsantrasyonları veya Kuru Kimyevi Tozlar ) kullanılarak, Yanan Maddenin, Oksijen ile teması kesilir. 
BOĞMA : Bu yöntem, özellikle kapalı veya kolaylıkla kapalı hale getirilebilecek yerlerdeki yangınlarda kullanılır. Hava sirkülasyonuna yol açabilecek bütün açıklıklar kapatılır ve Oksijen yenilenememe nedeni ile yangın kendiliğinden söner.
 

3- YANICI MADDEYİ ORTADAN KALDIRARAK SÖNDÜRME : Yanıcı maddeyi ortadan kaldırmak sureti ile söndürmede, ya bizzat yanıcı madde ortadan kaldırılır yada madde ısıdan korunur veya ayrılır. 
 

4- KİMYASAL REAKSİYONUN KIRILMASI İLE SÖNDÜRME : Yanma Bölgesi içerisinde, ortamda mevcut oksijen konsantrasyonunu bozmak üzere, yanma bölgesine bir takım kimyasal maddeler ( Karbondioksit,  Nitrojen veya Halon Alternatifi Gazlar ) boşaltmak veya Yanma bölgesinde bu nev-i, kimyasal gazları patlatmak sureti ile havanın içerisinde bulunan Oksijen ile Yanan Madde arasındaki kimyasal zincir reaksiyonu bozularak yangın söndürülebilinir.